نسخه خطی خاوران نامه یک منظومه حماسی دینی است که توسط ابن حسام خوسفی بیرجندی در 22500 بیت سروده شده است و در باب جنگاوری های حضرت علی ع و یاران ایشان است.این نسخه بسیار ارزشمند در زمان خود ابن حسام کتابت شده است که همین امر بر غنای هرچه بیشتر نسخه می افزاید.و 6 سال بعد از وفات ایشان نگارگری نسخه انجام شده است.
نگارگری این نسخه در شیراز و توسط فرهاد نقاش و به سبک ترکمانان شیراز انجام شده است.
نسخه خطی خاوران نامه که از موزه میرعماد به کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان منتقل شده است و در حال حاضردر محفظه ضد اسید و در شرایط خیلی خوبی نگهداری می شود و با نصب دیتا لاگر در مخزن نسخ خطی، هر روزه میزان رطوبت و دما گزارش گیری و رصد می شود.
در حال حاضر و هنگام ورود به کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان  این نسخه دارای 290 صفحه نظم و 155 نگاره می باشدصفحات منظوم خاوران نامه در 4 ستون در هر صفحه تنظیم شده است که در هر ستون 26 مصرع کتابت شده است.کاغذ نسخه ختایی است و نگاره ها در خصوص موضوعات جنگاوری ها و دلاوری های حضرت علی ع و یاران ایشان نگارگری شده است.
نسخه خطی خاوران نامه به استناد مهرهایی که دارد و احتمالا مربوط به مستوفی های کتابخانه سلطنتی شیراز می باشد از ابتدای خلق اثر در کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان نبوده است و هیچ مهری از کتابداران و مستوفی های کتابخانه سلطنتی  کاخ گلستان در آن دیده نمی شود.
هنر نگارگری و تصویر سازی نسخه توسط ترکمانان در شیراز پایه ریزی شده است و نقاش آن فرهاد نقاش شیرازی است.
این نسخه قبل از ورود به کاخ گلستان متعلق به موزه هنرهای تزیینی بوده است که توسط برادران رحیمی خریداری شده بود و هنگام برچیده شدن موزه، ابتدا به موزه میرعماد و حوالی سال 1370 به کاخ گلستان منتقل می شود.
شیرازه نسخه از هم گسیخته و تعدادی از برگ ها و نگاره های آن در اختیار مجموعه داران  و موزه های دنیاقرار گرفت و در حال حاضر 290 صفحه و 115 برگ نگاره در کتابخانه سلطنتی کاخ گلستان محفوظ می باشد.
نگاره های نسخه شرح جنگ آوری ها و دلاوری های حضرت علی ع و یاران ایشان در مبارزه با کفار سرزمین ها و گسترش دین مبین اسلام می باشد .
شمشیر معروف به ذوالفقار حضرت علی بخوبی در نگاره ها نقش بسته است.
10 برگ از نگاره ها دارای امضای فرهاد نقاش است مثل "رسیدن امیر زنهار نزد حضرت علی ع"
نمونه دیگر از نگاره با امضای فرهاد نقاش " حضرت علی ع و جبرییل در محضر حضرت محمد ص" که از معجزات آن حضرت را به تصویر کشیده است.
یکی دیگر از نگاره ها با امضای فرهاد نقاش" پادشاهی بر تخت نشسته و امیران و سران در حضورش گزارش می دهند"
رقم فرهاد نقاش بر نگاره ها  " انا عبدالحقر فرهاد 881"
آخرین اون برگ از نسخه بلند مرتبه خاوران نامه توسط برگ دیگری پوشانیده شده است که مقداری از ان توسط مرمتگران برداشته شده است که سال تحریر نسخه را نشان می دهد: 854 هجری قمری

پایان خبر//