ناصرالدین شاه قاجار در روز پنجشنبه ١١ اردیبهشت ١٢٧۵ش مصادف با ١٧ذیالقعده ١٣١٣ ق/ ٣٠ آوریل ١٨٩۶ م در آستانۀ پنجاهمین سالگرد سلطنتش، به زیارت حرم حضرت عبدالعظیم(ع) در شهرری رفته بود که توسط میرزا رضا کرمانی ترور شد و در دم درگذشت.
پس از این حادثه و مرگ شاه، پیکرش را پس از غسل و کفن، حدود یک سال در تکیه دولت -که خود بنا کرده بود- به امانت گذاشتند و پس از آن که مقبـرهاش در حرم حضرت عبدالعظیم (ع) آماده شد، جنازهاش را به آرامگاه ابدی او منتقل و در همان مکان دفن کردند. اتاق مقبره پیش از دفن شاه، مقبرۀ همسـر محبوبش فروغالسلطنه (جیران تجریشی) و پسرش قاسم میـرزا بود که پس از دفن وی، «مقبـرۀ شاه شهید» و صحن ورودی آن «صحن ناصری» و «ایوان ناصـری» نامیده شد.
این مقبره دارای تزئینات گچبری و آینهکاری است که ترکیبی از دو شیوۀ فرنگی و قاجاری بوده و هنوز بخش عمدهای از آن پابرجاست. در ایوان مقبره که در توسعۀ سالهای پس از انقلاب جزو حرم مطهر گردید، کتیبهای نصب بود که با آغاز طرح توسعه، از این مکان خارج و به موزۀ آستان مقدس انتقال یافت. این کتیبه شامل روایتی منظوم مشتمل بر ۴٠ بیت است که در قطعاتی نگاشته شده است. شعر کتیبه، سرودۀ سیدعلی حکیم معیری متخلص و مشهور به شمسالمعالی است که واقعۀ روز قتل ناصرالدین شاه را با برخی جزئیات تاریخی بر زمینۀ طلا نوشته و با تکنیک قطاعی بر روی مقوایی به رنگ لاجوردی تیره چسبانده شده، اثر استاد مهدی شریف شیرازی است که در خوشنویسی و قطاعی استاد بوده و تمام کار آمادهسازی کتیبۀ مذکور، هنر دست اوست. این کتیبه به تاریخ ١٣١٧ ق یعنی چهار سال پس از واقعۀ قتل شاه نگاشته و در مقبرۀ او نصب گردیده است.
کتیبه در معماری اسلامی یک عنصر معماری است و نکتهای که دربارۀ این کتیبه حائز اهمیت است، «روایی» بودن آن است؛ به دیگر بیان، این کتیبه یک واقعه تاریخی را روایت می کند.
اکنون این کتیبه ها برای اولین بار از موزه آستان حضرت عبدالعظیم(ع) به امانت گرفته شده و قرار است از روز بیست و پنجم تیرماه به مدت دوهفته در عمارت چادرخانه کاخ گلستان به همراه آثار نفیسی از گنجینه مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان که یادآور آخرین لحظات زندگی ناصرالدین شاه است در عمارت چادر خانه کاخ گلستان به نمایش در خواهد آمد.
پایان خبر//